Programma van Kennisdag 'De bouwsector in transitie: digitale revolutie of terug naar de natuur?''

Inloop met kopje koffie of thee.

Door dagvoorzitter Ieke Kuijpers-van Gaalen 

Home - NVBV

A Vernieuwing in de regelgeving voor de bouw en leefomgeving
o.l.v. Ton Ton
Directeur Pantheon-seminars



Deelsessie:
Over het algemeen vinden bouwfysici de regelgeving niet zo spannend. Eerst komt het bouwfysisch concept en daarna controleer je of het wel voldoet aan de regelgeving. Maar het is geen automatisme dat het bouwfysisch concept aan de regelgeving voldoet. Nu de bouwregelgeving in een andere jas is gegoten (het Bouwbesluit is overgenomen door Besluit bouwwerken leefomgeving) is het niet onverstandig om de ondergrenzen van het bouwfysisch concept opnieuw te herijken. In deze sessie willen we u informeren over wat de Bbl te melden heeft over de onderwerpen brand, akoestiek, daglicht en duurzaamheid. De sprekers geven een korte toelichting op de wijzigingen in de bouwregelgeving. U mag daarbij vragen stellen en aanvullingen geven. Het is gebleken dat de informatieve waarde van dergelijke sessies vaak sterk toeneemt, indien de toehoorders actief meepraten

B Binnenklimaat en Energie
Harm Valk
Senior-adviseur namens Nieman Raadgevende
en 
Eric van den Ham 
Docent bouwfysica

Deelsessie:
IngenieursIntegrale kwaliteit, dat is waar een bouwfysicus voor staat, zeker op het gebied van binnenklimaat en energie. We gaan hierover in debat aan de hand van het voorbeeld van zomercomfort, of beter gezegd het beperken van het risico op oververhitting. Een actueel thema, waarbij ‘airco’ steeds meer de voor de hand liggende keuze lijkt te worden. Maar bewuste keuzes in het ontwerp zijn toch een veel betere oplossing? Welke instrumenten zijn er en hoe kunnen we als bouwfysici effectief invloed uitoefenen op bouw- en verbouwplannen. Daarover gaan Eric van den Ham en Harm Valk het gesprek aan.

C Biobased, Gezond, Paris Proof en Low-tech bouwen
Carla Rongen
en
Frank Schipper


Deelsessie:
Door slimme combinaties te maken kan de stap gezet worden naar Paris Proof, gezond én low-tech bouwen. De gebouwde omgeving kan hiermee invloed nemen op het verminderen van de netcongestie. Frank en Carla zullen ingaan op de winst van het combineren van de krachtige combinatie van biobased, dampopen en passief bouwen. Ze nemen je ook mee in de positieve effecten van deze krachtige combinatie op het binnenklimaat en op het energieconcept. Door anders te denken kan de constructie een deel van de functie van de installaties overnemen, en kan de stap gezet worden naar een Paris Proof en gezonde leefomgeving én kan een bijdrage geleverd worden aan het verminderen van de netcongestie.

Met bedrijvenmarkt

(drie keer 30 minuten & 5 minuten wisseltijd)

A. Window feedback systeem
Digitale ontwikkeling
Serhan Yuksel
Adviseur brandveiligheid, bouwfysica en duurzaamheid bij Arup

Over de lezing
Gebruikers van een gebouw zijn vaak niet bewust van strategieën voor het openen van ramen die hun welzijn en energiegebruik kan verbeteren. Feedbacksystemen die aangeven wanneer een raam handmatig moet worden bediend, zijn een middel geworden om het binnenklimaat, de tevredenheid van gebruikers en de energie-efficiëntie te verbeteren. Echter is er onvoldoende bewijs tot in welke mate deze systemen kunnen bijdragen aan een verbeterd gebruik van te openen ramen. In deze presentatie wordt een onderzoek toegelicht waarin een nieuw raamfeedbacksysteem is ontworpen op basis van de luchtkwaliteit, thermische klimaat en energie-efficiency. Als onderdeel van het onderzoek wordt ook een experiment toegelicht waarin de efficiëntie van het raamfeedbacksysteem is bepaald op basis van objectieve en subjectieve metingen. Het onderzoek toont aan dat het raamfeedbacksysteem heeft bijgedragen aan een verbeterd binnenklimaat en de tevredenheid van gebruikers.

B.
Terug naar de natuur

C. Houtbouw onderzoek NVBV
Materialen (biobased)
Anika Haak
Adviseur | Partner bij ZRi

Over de lezing
We bouwen woningen en appartementengebouwen in Nederland steeds vaker in hout, en dan met name in CLT. Op het gebied van bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid zorgt dit voor nieuwe vraagstukken. Dit zijn vragen op het gebied van regelgeving, rekennormen en aan te houden marges. Vraagstukken waar alle adviesbureaus inmiddels mee te maken hebben of krijgen. Om ervoor te zorgen dat we niet allemaal zelf het wiel opnieuw uit hoeven te vinden hebben we een gezamenlijke onderzoeksagenda opgestart, met diverse adviesbureaus die zijn aangesloten bij de NVBV. Tijdens de presentatie praat ik jullie bij over deze onderzoeksagenda, de doelen die we onszelf gesteld hebben en de voortgang hiervan.

D. BENG kan beter
Energie
Hans Korbee
Expert circulaire bouweconomie

Over de lezing
Iedereen die een tijdje in de bouw rondloopt weet het: de minimumeisen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl, voorheen het Bouwbesluit) zijn in de praktijk bij nieuwbouw in meer dan 80% van de gevallen tevens de streefwaarde. De laagste prijs in het ontwikkel- en bouwproces is steeds doorslaggevend. Maar deze eisen ten aanzien van energie en milieu, BENG 123 respectievelijk MPG zijn helemaal niet toegerust om de overeengekomen klimaatdoelen te halen en zijn bovendien onderling strijdig. De verantwoordelijke ministeries weten dit al 10 jaar maar zijn niet bij machte hier verandering in te brengen. Intussen is de CO2-uitstoot door de bouw en het gebruik van woningen en gebouwen zo groot dat het beschikbare budget al ruim voor 2030 opgesoupeerd zal zijn. Daardoor is er maar één conclusie mogelijk: haal de MPG en BENG 123 snel mogelijk door de shredder en maak van de restanten iets dat misschien niet perfect is, maar wel sturing geeft richting overeengekomen doelen. Nood breekt wetten nietwaar?

E. Nieuwe ISSO 74
Integraal ontwerp
Noortje Alders
Technisch specialist bij ISSO; Hoofdredacteur bij Stichting Kennisbank Bouwfysica

Over de lezing
ISSO publicatie 74 is een, in Nederland, veel gebruikte methode voor het beoordelen van het thermisch binnenklimaat in de utiliteitsbouw.

Sinds de laatste herziening van ISSO publicatie 74 in 2014 is er veel ervaring opgedaan met de ATG methode en zijn er verschillende onderzoeken gedaan naar de dynamische aspecten van het thermisch comfort en de geldigheid van kwaliteitsklassen zoals gepresenteerd in de ISSO publicatie 74. Een nieuwe herziening verwerkt deze nieuwe inzichten en zal de methode verbeteren op het gebied van;

• Leesbaarheid en bruikbaarheid van de methode;
• Goede informatie afgestemd op de verschillende doelgroepen (ontwerper, gebouwbeheerder, installateur, gebruiker);
• Wanneer spreekt men van een alpha gebouw (met actieve koeling) en wanneer van een beta-gebouw (natuurlijk geventileerd);
• Wat betekenen de temperatuurgrenzen en klimaatklassen in de ATG grafiek nou écht;
• Impact van dynamische temperaturen op het comfort, de gezondheid én het energiegebruik;
• Gebruikersaspecten (regelbaarheid, acceptatie en individuele verschillen in comfortbeleving)
• Het effect van klimaatverandering.

(drie keer 30 minuten & 5 minuten wisseltijd)

A. Parametrisch ontwerp
Digitale ontwikkeling
Vincent Hofte
Head of Studio bij OMRT






Over de lezing
In zijn presentatie geeft Vincent een introductie in het ontwerp parametrisch ontwerp en beschouwt hij verschillende interpretaties van parametrisch ontwerp (denk aan Zaha Hadid en beslistools). Daarnaast gaat de presentatie in op hoe verschillende LoD (level of details) essentieel zijn voor effectieve parametrisch optimalisatie, en hoe parametrie bijdraagt aan integraliteit. Tot slot wordt een demo gegeven van de OMRT/hub.

B. Biophilic design (ENG)
Terug naar de natuur
Maria Sara Di Maggio
Professor at Hasselt University sustainability, biophilic design and climate adaptation for the built environment since 2022.




Over de lezing
We'll dive into the intricacies of connecting the built environment with nature and the external climate, focussing on designing spaces that engage all human senses for the sake of healthier and more sustainable buildings. Our presentation will encompass topics such as biophilic design, dynamic indoor climate, and regenerative materials. How does this approach translate into building physics requirements and installation design? Are there metrics that we can use to monitor biophilic design impact over time? What considerations are crucial in material and interior choices? What specialists and collaborators do we need to put in practice these strategies.

C. Brandveiligheid houtbouw
Materialen (biobased)
David den Boer
Natuurkundige en werkt sinds 2000 bij Peutz als adviseur op het gebied van brandveiligheid, akoestiek en bouwfysic


Over de lezing
De toepassing van bio-based materialen is één van de instrumenten waarmee we de footprint van de samenleving kunnen verkleinen. De toepassing van hout als constructiemateriaal komt daarbij steeds nadrukkelijker in beeld. Echter, met de toepassing van hout zal het gedrag van gebouwen in een brandscenario anders zijn dan we nu gewend zijn. David zal in gaan op de effecten die het toepassen van hout kan hebben op de ontwikkeling van brandscenario’s, zowel fysisch als bouwtechnisch. Daarbij rijst natuurlijk ook de vraag op welke manier we houten gebouwen voldoende brandveilig kunnen maken.

D. Netcongestie
Energie
Sil Schaars
Afgestudeerd in twee masters Bouwfysica en Innovatiewetenschappen aan de TU Eindhoven.  Ik sta hier namens het adviesbureau HVE uit Apeldoorn.


Over lezing 
HVE vertelt over de huidige problematiek in de markt van energievoorzieningen voor nieuwbouw en bestaande bouw. De omschakeling naar all-electric zorgt voor problemen op het net. Wat zijn oplossingen die HVE toepast om met de beperkte netaansluiting toch van duurzame warmte, koude en elektra te voorzien? Hierbij maken we onder andere gebruik van natuurlijke bronnen zoals water en de bodem. Maar met behulp van slimme technologie kan de efficiëntie van een systeem omhoog. Het beste van beide kan dus ook samen worden gebruikt. 

E. Kernbouwfysica
Integraal ontwerp

Jos Reijnierse 
Directeur/adviseur Buro Bouwfysica B.V.




Over lezing
In de ontsluitingskern van woningbouwprojecten komen veel bouwfysische aspecten samen, bijvoorbeeld geluidisolatie, brandwerendheid en thermische isolatie. In de presentatie zal allereerst worden ingegaan op de ontwikkeling van de thermische isolatie eisen in Nederland in de afgelopen decennia. Daarnaast wordt ingezoomd op de huidige thermische eisen vanuit het Besluit bouwwerken leefomgeving. Wat is de effectiviteit van gevelisolatie en triple glas en welke impact heeft het ontwerp op gebouw- en detailniveau op het beperken van het warmteverlies? Ten slotte komen de thermische eisen aan de inwendige scheidingsconstructie, de equivalente warmteweerstand, de relatie met het gebouwontwerp en de praktische uitwerking t.a.v. de wandopbouw aan bod.

 (drie keer 30 minuten & 5 minuten wisseltijd)

A. BIM onderzoek NVBV
Digitale ontwikkeling
Sierd Tilma 
Advies- en ingenieursbureau LBP|SIGHT.

Over lezing
Hoe vaak werk je met BIM en wat doe je ermee? Welke informatievragen van bouwfysisch adviseurs kan BIM vervangen? En welke informatie zouden we als adviseurs in BIM kunnen leveren als álles mogelijk is? Over deze en andere vragen gaat Sierd in gesprek tijdens zijn presentatie op de NVBV Kennisdag. Daarnaast geeft hij een update over de stand van zaken van de werkgroep ILS Bouwfysica. In 2023 startte deze groep van samenwerkende bouw- en ingenieursbureaus met de ontwikkeling van een informatieleveringsspecificatie (ILS) voor bouwfysica. De ILS is bedoeld om het implementeren van bouwfysisch advies en informatie in het BIM-proces te vereenvoudigen. 

B. Biobased luchtkanalen
Terug naar de natuur

Kevin Winiarczyk
Bim modelleur bij Valstar Simonis

Over de lezing
Tijdens de presentatie zal aan de hand van een onderzoek de mogelijkheden en beperkingen van diverse biobased materialen voor de toepassing van luchtkanalen worden besproken. Rekening houdend met belangrijke ontwerp vereisten, waaronder o.a. luchtdichtheid, vochtbestendigheid en chemische emissie. En geschikte productiemethodes voor massa productie van verschillende componenten. Tot slot zal de haalbaarheid wat betreft CO2 voetprint van de onderzochte opties ten opzichte van de huidige metalen luchtkanalen in kaart gebracht worden.

C. Onderzoek biobased materialen
Materialen (biobased)

Myla Gonzalez Alonso
Onderzoeker Biobased Bouwen bij MNEXT

Over de lezing
Met de toenemende focus op het gebruik van biobased materialen worden we geconfronteerd met diverse uitdagingen. Een belangrijke vraag is bijvoorbeeld welke invloed deze materialen hebben op de gezondheid. Daarnaast rijst de vraag of dampopen bouwen de toekomst is en wat dit betekent voor vochtregulatie. Het delen van kennis over de eigenschappen van deze relatief onbekende materialen is eveneens cruciaal.

Om onderzoek en praktijk dichter bij elkaar te brengen, streven we ernaar om samen in gesprek te gaan over hoe we de transitie naar het gebruik van biobased materialen kunnen versnellen. Hierbij is het belangrijk om zowel de stand van zaken in het onderzoek te belichten als te begrijpen hoe we kunnen voldoen aan de behoeften van het werkveld. Daarom zijn we benieuwd naar jullie inzichten, vragen en zorgen. Wat hebben jullie nodig om deze transitie te ondersteunen?

D. Biobased materialen in NTA8800
Energie

Filique Nijemanting
Sustainability | Building Physics

Over de lezing
Arup werkt in opdracht van Building Balance om te onderzoeken of- en welke belemmeringen er zijn in de energieprestatieregelgeving ten aanzien van (lichte) biobased bouwmaterialen. We doen dynamische simulaties waarmee we de maandmethode ijken. De uitkomsten helpen de biobased bouwers om hun ontwerpen beter tot uiting te laten komen in het energielabel, scherper te dimensioneren voor installaties en beter inzicht te geven in het thermisch comfort.

E.  Woningnood in een klimaatcrisis: meer woningen bouwen voor minder CO2
Integraal ontwerp
Annebeth Muntinga 
Senior adviseur bij DWA


Over de lezing
Om de doelen van Parijs te halen moeten we onze CO2 uitstoot drastisch terugbrengen. Tegelijkertijd hebben we een grote woningbouwopgave voor ons liggen. Hoe kun je deze twee doelen verenigen? Op welke wijze kan de woningbouwopgave in het CO2 budget passen?

DWA heeft een onderzoek uitgevoerd naar de CO2-impact van verschillende typen woningen voor zowel materiaalgebonden als operationele emissies. In deze presentatie laten wij zien welke invloed gebouwtypen en ontwerpkeuzes hebben op de integrale CO2-emissie van het gebouw.