De excursie naar de Van Nelle Fabriek vond plaats op een zeer zonnige woensdag 15 februari. Ongeveer 25 NVBV-leden verzamelden zich in de oude koffiebranderij waar momenteel een café / restaurant gevestigd is. De Van Nelle fabriek, gebouwd tussen 1927 en 1930, is inmiddels tot UNESCO werelderfgoed benoemd.
Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van de fabriek en het bedrijf, beginnen we de middag met een rondleiding over het terrein en door een aantal gebouwen. De belangrijkste driedeling van het grote gebouw is van links naar rechts tabak, koffie en thee. Verder zijn op het terrein onder andere een bestuursgebouw, expeditie gebouw en een eigen ketelhuis aanwezig.
De schuine bruggen tussen de panden werden gebruikt om de grondstoffen en producten te verplaatsen die aan- en afgevoerd moesten vanuit de rivier de Schie.
Licht, lucht, ruimte en groen staan centraal in de architectuur van het pand. Volledige glazen gevels zijn aanwezig in alle delen van de fabriek. Vanwege de grote behoefte aan daglicht voor het sorteren van de koffiebonen zijn op de bovenste verdieping van het koffie-gedeelte sheddaken aanwezig.
Vooruitstrevend aan de Van Nelle Fabriek is dat het water uit de Schie werd gebruikt om de toiletten te spoelen. In het ketelhuis werd energie zelf opgewekt, waarbij de restwarmte gebruikt werd voor de verwarming van gebouw. Daarnaast was het bedrijf in die tijd vooruitstrevend in de goede zorgen voor de werknemers. Zij boden de werknemers bijvoorbeeld een bibliotheek, kantine, fabriekstuinen en sportvoorzieningen. Na de renovatie van het voormalige fabriekspand zijn er diverse bedrijven gevestigd en worden er vergaderzalen verhuurd.
Na de rondleiding met verhalen over de tabak, koffie en thee, komt de koffiepauze als geroepen. We vervolgen ons naar één van de vergaderruimtes waar Tom Haartsen (Climatic Design Consult) en Miet Vanderbeke (Wessel de Jonge Architecten) ons verblijden met hun verhaal over de renovatie van de Van Nelle Fabriek en gelijksoortige monumentale gebouwen. Afwisselend presenteren zij vanuit het oogpunt van de bouwfysica en architectuur hoe deze overwegingen uiteindelijk samenkomen in het ontwerp. Een ontwerp dat recht doet aan het monumentale karakter van het gebouw.
Het programma wordt afgesloten met een borrel om nog even na te praten. Bij vertrek is het inmiddels donker en werpen we nog een blik op de prachtige verlichting van de fabriek en zijn befaamde neon letters.
Marije te Kulve en Ingrid van de Cruijs